آشنایی با مراحل گرفتن سند برای زمین قولنامه ای
یکی از اصلی‌ترین نگرانی‌های افرادی که به خرید زمین یا ملک قولنامه‌ای اقدام کرده‌اند، دریافت سند برای این املاک است. قطعاً آگاهی جامع از قوانین و مقررات مربوط به صدور سند در این زمینه می‌تواند به تسریع فرآیند کمک کند؛ همچنین، بهره‌گیری از مشاوره کارشناسان معتبر در حوزه املاک نیز می‌تواند مزیت قابل توجهی به شمار آید.
اگرچه داشتن سند رسمی برای زمین مزیتی خاص به حساب می‌آید، اما هنوز در نقاط مختلف کشور، زمین‌هایی وجود دارند که به شکل قولنامه‌ای خرید و فروش شده‌اند. برای افزایش اطمینان پس از خرید، ضروری است مراحل لازم را طی کرده و سند این املاک را دریافت کرد. همچنین باید توجه داشت که در برخی شهرهای کوچک و روستاها، تا مدت زمان نه چندان دور، معاملات اغلب بدون سند رسمی انجام می‌شد و بسیاری از خانه‌ها و زمین‌ها با اسناد عادی، بنچاق و قباله مورد معامله قرار می‌گرفتند. در سال‌های اخیر، افزایش کلاهبرداری‌ها در حوزه خرید و فروش زمین باعث شده است که بسیاری از مالکان این املاک به فکر دریافت سند رسمی بیفتند. در این مقاله، قصد داریم شما را با مراحل این روند آشنا کنیم.
منظور از زمین قولنامه ای چیست؟
قبل از اینکه به توضیح زمین قولنامه‌ای بپردازیم، ضروری است با مفهوم قولنامه آشنا شویم. در واقع، قولنامه به قراردادی مکتوب اطلاق می‌شود که شرایط توافق میان دو طرف را تعیین می‌کند و معمولاً برای تضمین رعایت این شرایط، مبلغی به عنوان وجه التزام در آن درج می‌شود. بر اساس این توضیحات، زمینی که از طریق تنظیم قولنامه خرید و فروش شده باشد، به عنوان زمین قولنامه‌ای شناخته می‌شود. در مراحل بعدی و در زمان تنظیم سند رسمی برای زمین، باید مطابق با شرایط ذکر شده در قولنامه عمل کرد. لازم به ذکر است که هرچند قولنامه‌ها به عنوان اسناد رسمی محسوب نمی‌شوند، اما در مراجع قضایی قابلیت پیگرد و استناد دارند. با این حال، دریافت سند رسمی برای زمین قولنامه‌ای امری الزامی است.
سند زمین چیست؟
برای هر معامله زمین، وجود سند مالکیت الزامی است که می‌تواند به اشکال گوناگونی مثل سند مشاع، شش دانگ، مفروز، منگوله‌دار، تک‌برگ و دیگر انواع باشد. آگاهی از نوع سند زمین و اعتبار آن، پیش‌نیاز اساسی برای جلوگیری از زیان در هر خرید و فروش ملکی محسوب می‌شود.
در میان انواع مختلف مستندات، سند شش دانگ که مالکیت کامل یک زمین یا ساختمان را به فردی خاص اختصاص می‌دهد، جزو معتبرترین انواع محسوب می‌شود. در ادامه این مقاله، پس از بررسی مزایا و معایب زمین‌های قولنامه‌ای، مراحل دریافت سند برای این نوع زمین‌ها را توضیح خواهیم داد.
مزایا و معایب زمین قولنامه ای
درک اصول حقوقی هنگام تهیه هر نوع سند و توافقنامه می‌تواند به کاهش خطرات و آسیب‌ها برای هر یک از طرفین کمک کند. به همین دلیل، تنظیم یک قولنامه، که نوعی قرارداد محسوب می‌شود، در مراحل ابتدایی ضروری است و باید به گونه‌ای درست و قانونی انجام گیرد. پس از این مرحله، می‌توان به تحلیل مزایا و معایب آن پرداخت.
به طور کلی، بزرگ‌ترین مزیت زمین‌های قولنامه‌ای، تفاوت قیمت قابل توجه آن‌ها با املاک دارای سند رسمی است. اما یکی از معایب عمده این نوع معاملات، احتمال فروش همزمان زمین به چندین خریدار است. بنابراین، قبل از خرید چنین اراضی‌ای، لازم است که از صحت قرارداد اطمینان حاصل گردد.
مدارک لازم برای دریافت سند برای زمین قولنامه ای
اگر شما زمینی یا ملکی را به صورت قولنامه‌ای خریداری کرده‌اید و فاقد سند رسمی هستید، می‌توانید با طی مراحل مشخصی اقدام به دریافت سند کنید. اما پیش از آغاز این پروسه، توصیه می‌شود که با مواردی همچون هزینه‌های مربوط به اخذ سند، مدت زمان لازم و مراحل انجام کار آشنا شوید تا روند کارتان با سرعت و سهولت بیشتری پیش برود. در ادامه، مدارک مورد نیاز برای دریافت سند زمین قولنامه‌ای و تمام مراحل مرتبط با این پروسه را بررسی خواهیم کرد.
برای دسترسی به اطلاعات مربوط به فروش ویلاها در دماوند، بر روی این لینک کلیک نمایید.
یکی از مراحل ابتدایی در فرآیند اخذ سند برای زمین‌های قولنامه‌ای، جمع‌آوری مدارک لازم است که این مدارک شامل موارد زیر می‌باشند:
- نسخه‌ای از سند مالکیت دارایی (سند اصلی)
- نسخه اصلی و کپی از قرارداد یا قراردادهایی که درخواست‌کننده سند را به مالک اصلی متصل می‌سازد.
- به همراه داشتن کارت شناسایی ملی و سند هویتی.
- نقشه‌ای با جزئیات دقیق از موقعیت‌های جغرافیایی زمین
- فرم اکسل برای مشخص کردن موقعیت ملک
- ارائه اصل مدرک مالکیت در اسناد مشترک به نام درخواست‌کننده.
- گزارش مالی مطابق با اعداد ذکر شده در اسناد رسمی ثبت شده.
لازم است به این نکته توجه کنید که برای به‌دست آوردن برخی از این مدارک، انجام مراحل خاصی ضروری است که در توضیحات مربوط به فرایند دریافت سند به طور جامع شرح داده خواهد شد.
مدارک موردنیاز برای معاملات
مراحل گرفتن سند برای زمین قولنامه ای
برای آغاز فرآیند دریافت سند، نخستین گام تهیه مدارک ضروری است که در بخش قبلی فهرست کاملی از آن‌ها ارائه شد. یکی از این مدارک، ایجاد نقشه ملک با مختصات UTM و فایل مرتبط به آن است. بنابراین، پس از آماده‌سازی سایر مدارک، باید به یکی از مهندسان نقشه‌کش نظام مهندسی یا کارشناسان معتبر در حوزه نقشه‌کشی دادگستری یا ثبت مراجعه کنید. این افراد پس از بررسی زمین، نقشه‌ای با مختصات UTM برای شما تهیه خواهند کرد. پس از تهیه این نقشه، فایلی به نام Parcelmal.xls که به وسیله سازمان ثبت ایجاد شده، بر اساس اطلاعات موجود در نقشه UTM توسط مهندس نقشه‌کش تنظیم و به متقاضی ارائه می‌شود. لازم به ذکر است که تهیه این فایل اجباری نیست و صرفاً به منظور تسریع در فرآیند صدور سند تجویز شده است.
مطالب مرتبط: خرید و فروش زمین هکتاری
به طور کلی، برای دریافت سند مربوط به زمین قولنامه‌ای، لازم است مدارک زیر را تهیه کرده و از آن‌ها اسکن تهیه کنید:
- اصل شناسنامه و کارت ملی متقاضی
- کپی از سند مالکیت اولیه ملک
- اصل و نسخه‌های تمام قولنامه‌های معتبر باید به مالک مربوطه که سند به نام او ثبت شده است، ارائه شود.
- سند اصلی مالکیت در موارد مشاعی به نام درخواست‌کننده ثبت می‌شود و شامل نسخه‌ای از صفحات ابتدایی، دوم، سوم، صفحه حدود ملک، توضیحات و صفحات مربوط به انتقالات می‌باشد.
- نقشه زمین با مشخصات UTM که توسط درخواست‌کننده فراهم شده است.
- فرم پر شده گواهی مشخصات ملکی در فایل اکسل مربوطه به شکل دلخواه.
- فیش پرداختی برای هزینه درخواست مطابق با شماره حساب و مبلغ تعیین‌شده توسط دفتر ثبت اسناد.
- تمامی مستندات را با فرمت JPG یا PNG اسکن کرده و حجم هر کدام را حداکثر به 150 کیلوبایت محدود کنید.
- پر کردن فرم درخواست پذیرش (فرم ابتدایی) و دریافت کد ورود به سیستم
پس از آماده‌سازی تمام این مدارک، می‌توانید با مراجعه به دفاتر اسناد رسمی یا کافی‌نت‌ها، فرم درخواست پذیرش در وب‌سایت www.sabtemelk.ir را تکمیل کرده و شماره ورود به سامانه را دریافت کنید.
در گام بعدی، در بخش تکمیل درخواست که در صفحه اصلی سامانه موجود است، با بهره‌گیری از شماره ملی و کدی که به شما ارسال شده، وارد سیستم شوید و مراحل تکمیل درخواست خود را انجام دهید.
پس از اینکه درخواست خود را ثبت کردید، یک نسخه چاپی از آن تهیه کنید و به همراه مدارک لازم، با استفاده از پست پیشتاز به اداره ثبت اسناد و املاک استان ارسال نمایید. همچنین، برای پیگیری‌های بعدی، کد رهگیری 20 رقمی را دریافت کنید. این کد همچنین برای تکمیل پرونده‌تان در سامانه (https://sabtemelk.ssaa.ir) ضروری خواهد بود.
در مرحله بعدی این روند، دوباره به سیستم ثبت اسناد مراجعه کرده و کد رهگیری پستی را وارد کنید. با این اقدام، فرآیند درخواست شما به پایان می‌رسد و سامانه یک شماره پرونده به شما اختصاص می‌دهد. با استفاده از این شماره، می‌توانید از پیشرفت درخواست خود از طریق دبیرخانه هیأت حل اختلاف وضعیت ثبتی اراضی و ساختمان‌های بدون سند مطلع شوید. اگر زمین مورد نظر هیچ معتراضی نداشته باشد، با طی مراحل قانونی، سند آن ملک صادر خواهد شد؛ در غیر این صورت، نتیجه به متقاضی اعلام و پرونده به دادگاه ارجاع می‌شود. در صورت بروز حالت دوم، توصیه می‌شود برای بررسی و پیگیری پرونده از مشاوره و کمک وکیل بهره‌مند شوید.
مطالب مرتبط: خرید و فروش زمین کشاورزی
هزینه گرفتن سند برای خانه قولنامه ای
یکی از نکات حیاتی که قبل از اقدام به دریافت سند زمین به صورت قولنامه‌ای باید در نظر گرفته شود، هزینه‌هایی است که در مراحل گوناگون این فرآیند باید پرداخت گردد. به طور کلی، برای انجام مراحل زیر، نیاز به صرف هزینه وجود دارد:
- برای ثبت قولنامه در سامانه ملی، دفاتر معاملات ملکی 5 درصد از ارزش ملک را از طرفین معامله، یعنی خریدار و فروشنده، دریافت می‌کنند.
- پرداخت هزینه‌های مربوط به تخلفات و نوسازی بر عهده فروشنده بوده و باید به اداره شهرداری انجام گردد.
- هزینه‌های مربوط به نقل و انتقال و مالیات بر اجاره باید به سازمان مالیاتی واریز گردد.
- هزینه دفترخانه، که به عنوان حق‌التحریر شناخته می‌شود، به صورت مساوی میان طرفین تقسیم می‌گردد و ملزم به پرداخت است.
سخن پایانی
همان‌طور که ذکر شد، خرید و فروش زمین‌های قرارداد محور به دلایل مختلفی از جمله قیمت پایین‌تر یا عدم وجود سند رسمی در برخی مناطق، در برخی معاملات رایج است. در این میان، مالکان این املاک ممکن است برای افزایش اطمینان خود، اقدام به دریافت سند برای زمین‌های قراردادی کنند.
